Inne zaburzenia odżywiania

Spis treści

Pica (łaknienie spaczone)

Pica (łaknienie spaczone) – zaburzenie polegające na występowaniu apetytu na przedmioty niebędące żywnością (np. ziemia, kreda, węgiel) lub ogromny apetyt na rzeczy, które są w pewnym sensie żywnością, takie jak nieprzetworzone składniki żywności (np. mąka, surowe ziemniaki, skrobia). Aby uznać tego typu zachowania za zaburzenie, muszą trwać przynajmniej miesiąc w wieku, w którym próbowanie jedzenia ziemi, błota itp. jest uznawane za niedostosowane do poziomu rozwoju człowieka. Obserwuje się je u wszystkich grup wiekowych, ale najczęściej u kobiet w ciąży i u małych dzieci, zwłaszcza opóźnionych w rozwoju, wśród których jest to najbardziej rozpowszechnione zaburzenie odżywiania. Wówczas rozpoznawane jest jako pica u niemowląt lub dzieci (ICD-10 F98.3). Łaknienie spaczone może się także wiązać z chorobami organicznymi mózgu lub histerią. W przypadku ekstremalnych form, jest uważane za dolegliwość medyczną.

Przykłady

  • Aerofagia (połykanie powietrza)
  • Amylofagia (konsumpcja skrobi)
  • Kautopireiofagia (zjadanie wypalonych zapałek)
  • Koniofagia (konsumpcja kurzu)
  • Koprofagia (konsumpcja kału)
  • Emitofagia (konsumpcja wymiocin)
  • Geomelofagia (nienormalne zjadanie surowych ziemniaków)
  • Geofagia (zjadanie ziemi)
  • Hematofagia (wypijanie krwi)
  • Hialofagia (konsumpcja szkła – np. z okien i butelek)
  • Litofagia (zjadanie kamieni)
  • Autokanibalizm (zjadanie własnych części ciała)
  • Trichofagia (zjadanie włosów lub wełny)
  • Urofagia (wypijanie moczu)
  • Ksylofagia (konsumpcja drewna)
  • Mukofagia (konsumpcja wydzielin z nosa)

Ruminacja (zespół przeżuwania)

Zaburzenie polegające na przeżuwaniu i wypluwaniu jedzenia bez jego połykania. Występuje częściej u dzieci ale może pojawić się także u dorosłych lub jako dodatkowy objaw przy innych zaburzeniach odżywiania (np. anoreksji). Może być następstem lęku przed połykaniem spowodowanego m.in. nieprawidłową budową układu pokarmowego lub zadławieniem się, lub mieć nieustaloną etiologię. Ruminacje to także przeżuwanie cofających się treści pokarmowych.

Kryteria niezbędne do rozpoznania Ruminacji

  1. Ciągłe albo powtarzające się cofanie do jamy ustnej świeżo połkniętego pokarmu, a następnie jego wypluwanie lub ponowne przeżuwanie i połykanie,
  2. Regurgitacje niepoprzedzone odruchami wymiotnymi.

Kryteria uzupełniające:

  1. Incydenty regurgitacji nie są zazwyczaj poprzedzone nudnościami,
  2. Epizod zaburzenia ustępuje, gdy cofająca się treść pokarmowa staje się kwaśna,
  3. Smak cofającej się treści pokarmowej jest przyjemny dla pacjenta.

Anarchia żywieniowa

Jest to chaotyczny sposób jedzenia charakteryzujący się przede wszystkim częstym podjadaniem z całkowitym pomijaniem głównych posiłków. Menu takie składa się głównie z przekąsek — np. chipsów, paluszków lub cukierków, a także gotowych dań i półproduktów. W takim stylu odżywiania mogą pojawić się znaczne niedobory ze względu na częste spożywanie (małymi porcjami) tzw. „śmieciowego jedzenia”. Możliwa jest także nadwaga. Dodatkowymi objawami jest jedzenie „byle gdzie i byle jak” – na stojąco, w pośpiechu, wprost z opakowania.

O ile takie zachowania występują u każdego od czasu do czasu, gdy ma się zbyt mało czasu na celebrację posiłków, o tyle o zaburzeniu możemy mówić w chwili, gdy tego typu jedzenie występuje nawet wtedy, gdy mamy czas i możliwość zjedzenia pełnowartościowego posiłku.